تعیین سهم منبع طبیعی و انسان ساخت عناصر فلزی مس، روی، سرب و کادمیم در رسوبات سطحی سواحل ایرانی دریای خزر با استفاده از استخراج پی‌درپی

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسندگان

1 رییس پژوهشکده اکولوژی دریای خزر

2 دانشگاه ساری

3 دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

4 دانشگاه مازندران، دانشکده علوم دریایی

چکیده

رسوبات ساحلی به عنوان نشانگرهای حساس جهت پایش آلودگی در مناطق ساحلی به کار می روند. عناصر فلزی در رسوبات سطحی از منابع طبیعی و انسان ساخت سرچشمه می گیرند. بنابراین در این مطالعه به منظور تعیین سهم منابع طبیعی و انسان ساخت فلزات مس، روی، سرب و کادمیم رسوبات سطحی دریای خزر، نمونه‌برداری فصلی در سال 1392 انجام شد. تعداد 72 (با سه تکرار) نمونه رسوب از نیم خط های تنکابن و بندر امیراباد در اعماق 5، 10 و 20 متر بوسیله ی نمونه‌بردار گرب ون وین جمع آوری گردید. نمونه ها با روش استخراج پی در پی غلظت کل فلزات، بخش‌های ناپایدار و پایدار نمونه ها هضم گردیدند و سپس غلظت فلزات بوسیله دستگاه جذب اتمی اندازه‌گیری گردید. نتایج نشان داد که حداکثر و حداقل غلظت مس، روی، سرب و کادمیم در بخش ناپایدار به ترتیب (31/19- 58/0)، (21/4- 83/0)، (86/7- 21/4) و (68/0- 31/0) میکروگرم بر وزن ماده خشک و در بخش پایدار( 33/23- 70/4)، (19/79- 88/4)، (84/14-06/7) و (46/0- 23/0) میکروگرم بر گرم وزن ماده خشک به دست آمد. نتایج این تحقیق همچنین نشان داد که درصد بخش ناپایدار فلز کادمیم برابر 58/58 درصد بوده که نشان دهنده ی بیشتر بودن سهم انسانی در توزیع این فلز می باشد. در حالیکه فلزات مس(%14/32)، روی(%28/4) و سرب(%77/35) دارای منشا طبیعی بودند.بنابراین میزان عناصر سمی سرب و کادمیم در بخش ناپایدار کمتر از حد استاندارد بوده و برای موجودات کفزی مشکلی را ایجاد نخواهد کرد.

کلیدواژه‌ها