چگونگی توسعه آبسنگ های مرجانی از طریق ساخت، ایجاد و نگهداری صخره‌های مصنوعی

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترا رشته زیست شناسی دریا

2 دانشگاه هرمزگان، دانشکده علوم و فنون دریایی، گروه زیست‌شناسی دریا

3 دانشگاه تهران دانشکده محیط زیست

4 برنامه کمکهای کوچک تسهیلات جهانی محیط زیست در ایران

چکیده

آبسنگ‌های مرجانی محل زیست و زادآوری بسیاری از گونه‌های دریایی می‌باشند. تولید بسیار بالای اکوسیستم‌ آبسنگ-های مرجانی، آن‌ها را به محلی مناسب برای صیادی بسیاری از ماهیگیران و سازمان‌های شیلاتی تبدیل کرده است. رشد روزافزون جمعیت، فعالیت‌های انسانی از جمله بهره‌برداری کنترل نشده از منابع خوراکی و غیرخوراکی یا تزئینی آبسنگ‌های مرجانی، همچنین گرم شدن جهانی که آن هم به نوبه‌ی خود بازتابی گسترده از ردپای فعالیت‌های انسانی می‌باشد، آبسنگ‌های مرجانی را به نابودی هرچه سریع‌تر جهت داده است. در طی سال‌های اخیر بسیاری از جوامع در سراسر دنیا با توجه به شرایط در حال ایجاد، به فکر ایجاد بسترهای آبسنگی مصنوعی یا Artificial Reef برای جایگزینی بسیاری از زیستمندان دریایی افتاده‌اند. وجود بسترهای آبسنگی مصنوعی یا صخره‌های مرجان مصنوعی، به مرور زمان اکوسیستمی جدید به وجود می‌آورد که با توجه به ویژگی‌هایش قابل مقایسه به آبسنگ‌های مرجانی طبیعی می‌باشد. این نوآوری در سال 1380، با بودجه‌ی حمایتی سازمان ملل متحد GEF/SGP، محیط زیست منطقه آزاد قشم و شورای روستای سلخ جزیره قشم اجرا شد. تمامی مراحل انجام این پروژه از ابتدای کار و ساخت بخش‌های مختلف سازه‌های مصنوعی تا جایگذاری آن‌ها در بستر دریا با همکاری و به دست مردم روستای سلخ انجام پذیرفت. بسترهای آبسنگی مصنوعی در حفظ تنوع زیستی، زیبایی آفرینی بستر دریا، ایجاد محل‌های مناسب برای جایگزینی و رشد جانوران دریایی و همچنین فراهم آوردن فضایی در جهت مطالعه‌ی اکوسیستم‌های شبه مرجانی، تأثیر بسزایی داشته‌اند. در این مطالعه چگونگی انجام عملیات احداث و جایگذاری بسترهای صخره‌ای مصنوعی در روستای سلخ قشم بررسی شده است.

کلیدواژه‌ها